راهنمای کامل انواع سنگ‌های قیمتی: الماس، یاقوت ، زمرد
تاریخ استفاده از سنگ‌های قیمتی به اندازه تاریخ پیدایش بشر است و قدمتی هفت هزار ساله دارد. سنگ‌های قیمتی از دوران باستان به دلیل هم زیبایی و هم کمیابی شان از اهمیت بسیاری میان مردم برخوردار بوده‌اند.
زیبایی این مواد معدنی و طبیعی به قدری چشمگیر بود که مردم باستان اعتقاد داشتن این سنگ ها قدرت های ماوراء طبیعی مانند راز جوانی ابدی، طلسم های شفابخش، شانس و اقبال از دارند.
حتی جالب است بدانید که در قدیم از این سنگ‌ها حتی به عنوان دارو هم استفاده می‌شده؛ یا مثلا بعضا تصور می‌شده که به همراه داشتن چنین سنگ‌های معدنی موجب افزایش قدرت افراد میشود.
هر چند امروزه این باورها و اعتقادات در بین مردم تقریبا منسوخ شده است، و مردم هم پی به این موضوع که این باورها پایه ی علمی ندارند ، برده‌اند، اما همچنان از محبوبیت بسیار زیادی این سنگ ها در بین مردم برخوردار هستند.
و همین مجبوبیت به صنعت استخراج و فرآوری این سنگ های قیمتی و همچنین اقتصاد بسیاری از کشورها تبدیل شده وحتی سهم قابل توجهی از تجارت جهانی را به خود اختصا ص داده است.
تا انتهای این مقاله از سری مقالات سایت زمرد 24 همراه ما باشید تا به تعدادی از انواع سنگ‌های قیمتی که بیشتر شناخته شده هستند وهمچنین در بین مردم بیشتر استفاده میشود اشاره کنیم و اطلاعاتی هرچند کوتاه اما مفید در اختیارتان قرار دهیم .
ویژگی های سنگ های قیمتی:
به طبع هر گرانی بی علت نیست و قیمتی بودن هر کانی، بستگی به ویژگی های آن دارد. سنگ ها هم با توجه به داشتن ویژگی های مختلف، قیمتی میشوند و هر چه این ویژگی‌ها جذاب‌تر و بیشتر باشند، طبیعتاً سنگ قیمتی‌تر خواهد شد. مهمترین عوامل برای امتیاز دهی به یک سنگ، شامل موارد زیر میشود که درادامه به سه مورد از مهم ترین عوامل آن میپردازیم:
درصد سختی
درصد شفافیت
درصد خلوص یا تعداد عناصر
درصد پراکندگی
خلوص رنگ
خلوص رنگ سنگ های قیمتی
هر یک از سنگ‌های قیمتی دارای زیبایی خاصی هستند و در رنگ‌های بسیار متنوع از جمله سفید، آبی، سبز، زرد، قرمز، بنفش، مشکی و … یافت میشوند. بیشتر سنگ‌های قیمتی در ابتدا زیبایی کمی دارند و ممکن است شبیه سنگ‌ها یا سنگ‌ریزه‌های معمولی به نظر برسند. اما پس از یک تراش و صیقل ماهرانه، رنگ و درخشندگی کامل آن دیده میشود.
درصد پراکندگی سنگ (قیراط سنگ های قیمتی )
وزن سنگ قیمتی بر حسب قیراط (5 قیراط = 1 گرم) اندازه گیری می شود. مهم است که بدانید برخی از جواهرات متراکم تر از سایرین هستند. به عنوان مثال، یک یاقوت یک قیراط کوچکتر از یک زمرد یک قیراط است. همچنین، انواع مختلف جواهرات که از نظر اندازه مشابه هستند، ممکن است همچنان از نظر ارزش تفاوت قابل توجهی داشته باشند.
درصدسختی سنگ های قیمتی
سختی سنگ تنها عامل تعیین کننده دوام گوهر است. این نشان دهنده مقاومت سنگ در برابر خراشیدگی و ساییدگی است یا اینکه سطح جواهر چگونه به تماس با یک جسم تیز واکنش نشان می دهد. مقیاس موس (Mohs) سختی جواهرات و مواد معدنی را در مقیاس نسبی از 1 (نرم ترین-تالک) تا 10 (سخت ترین-الماس) درجه بندی می کند. این مقیاس در سال 1822 معرفی شد، زمانی که فردریش موس ده ماده معدنی را انتخاب کرد و اعدادی را بر اساس سهولت یا دشواری نسبی خراشیدن یکی توسط دیگری به آنها اختصاص داد.
سنگ الماس:
الماس به عنوان پرافتخارترین و گران‌قیمت‌ترین سنگ قیمتی شناخته میشود. این سنگ، نماد زیبایی، استحکام و درخشندگی است. و بسیار گران بها و کمیاب است . این سنگ گرانبها از فشرده شدن کربن در طی میلیون‌ها سال به وجود می‌آیدو اغلب در معادن زغال سنگ یافت میشود.
از الماس به عنوان سنگ اصلی در انگشترها، گوشواره‌ها و دیگر زیورآلات استفاده میشود. ویژگی‌های کیفیتی الماس از جمله رنگ، کیفیت و وزن، در انتخاب آن بسیار حائز اهمیت است.
این سنگ به دلیل انحصار و عرضه بسیار محدود، قیمت بالایی به خود گرفته و در دسترس تولید کنندگان صنعتی نمی‌باشد و بیشتر جنبه جواهراتی دارد که با توجه به برش های خاص، درخشندگی بیشتری به خود خواهد گرفت. برش برلیان، معروفترین شیوه تراش الماس است.
امروزه به کارگیری الماس طبیعی بر روی جواهرات چندان رایج نیست چرا که قیمت آن بسیار بالا بوده و زیبایی آن در مقایسه با جواهرات مختلف، اختلاف زیادی ندارد. با این حال گاهی بر روی انگشتر نقره و یا به عنوان برلیان بر روی رکاب انگشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد . و اکثر نگین‌هایی که روی طلا کار میشود، اغلب از نوع الماس صنعتی با برش برلیان می‌باشند.
الماس بطور کلی اکثرا در سیبری، استرالیا، بوتسوانا، برزیل، هند و روسیه استخراج می شود. و در ایران نیز، کمربندی های ایرانی افیولیتی یکی از مناطق مستعد اکتشاف الماس میباشد.
همچنین جالب است بدانید در ایران قبل از اسلام به این سنگ گرانبها به دلیل نبود معادن آن درکشور توجه چندانی نداشته اند. و بعدها دانشمندان ایرانی مانند Outdoor و Abolley Sinai در دوران اسلامی در مورد این کانی تحقیقاتی انجام داده اند.
انواع الماس:
الماس های بی رنگ
این الماس‌ها بیشترین شفافیت را دارند و بیشترین درخشش را از خود نشان می‌دهند
الماس های رنگی
این الماس‌ها دارای رنگ‌های مختلفی مانند زرد، آبی، صورتی و قهوه‌ای هستند و به عنوان الماس‌های فانتزی شناخته میشوند.
الماس های برلیانت
الماس‌های برلیانت دارای برلیانتینگ (تقسیمات ریز درخشندگی) هستند که باعث افزایش درخشندگی و زیبایی آنها میشود
الماس های قطع شده به شکل خاص
الماس‌ها به شکل‌های مختلفی مانند گوشه، قلب، بغل، مارکیز و بیضی قطع میشوند
معایب الماس:
یکی از معایب الماس، قیمت بالای آن است که باعث شده برای بسیاری از افراد قابل دسترسی نباشد
الماس، به دلیل سختی بالای خود، در برخی موارد ممکن است حساسیت و شکست پذیری در برابر ضربه داشته باشد و در نتیجه ممکن است بخشی از آن آسیب ببیند
برخی از کاربردهای الماس:
- در صنایع جواهرسازی، الماس به عنوان سنگ اصلی در تزیینات و زیورآلات مورد استفاده قرار می‌گیرد
- در صنایعی مانند برش و حکاکی، الماس به عنوان یک ابزار برش و حکاکی دقیق بر روی مواد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد
- در صنایع الکترونیک، از الماس به عنوان یک مواد نیمه‌هادی برای انتقال حرارت استفاده میکنند
یاقوت (Ruby)
یکی از پرطرفدارترین سنگ ها در جهان است که رنگ سرخ آن، در میان پادشاهان بسیار محبوب بوده است. این سنگ از ترکیب اکسید آلومینیوم و اتم اکسیژن ساخته شده است. ترکیب کروم، باعث سرخی و سولفات سدیم باعث سبزی یاقوت میشود. بیشترین یاقوت ها در آسیا در مناطق جنوب مرکزی یافت میشود.
انواع یاقوت
بطور کلی یاقوت به دو رنگ سرخ و یا کبود ( سفایرآبی ) کشاهده میشوند که هر کدام در بین باورهای مردم نماد و مظهر چیزی میباشد .
یاقوت سرخ
یاقوت سرخ با رنگ زیبا و جذابیت خاص خود، جزو سنگ‌هایی است که هم برای زیورآلات و هم برای استفاده در جواهرات بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. این سنگ، نماد عشق و شور و شوق است و اغلب در حلقه‌ها و انگشترها برای نشان دادن عشق و ارادت استفاده میشود. درجه سختی آن با الماس قابل مقایسه است. و درجه سختی آن ۹ در مقیاس مو میباشد. و این یعنی از بیشتر سنگ‌های جواهر سخت‌تر و مستحکم‌تر است. و همین محکم بودن باعث میشود تا این سنگ را روی انگشتر طلا سوار کنند زیرا به راحتی شکسته نمی‌شود.
کاربردهای یاقوت سرخ
- در جواهرسازی، یاقوت سرخ به عنوان یک سنگ قیمتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- در طب سنتی، یاقوت سرخ به عنوان یک سنگ دارویی مورد استفاده برای بهبود خواب و کاهش استرس استفاده میشود
یاقوت کبود ( سفایر آبی )
یاقوت کبود به عنوان یک سنگ قیمتی و با ارزش به رنگ نیلی و طیف آبی است که این آبی گرم، عمیق و درخشان را که از پایه معدنی‌اش یعنی کروندم دریافت می‌کند آرامش و سکون را به ذهن می‌آورد. یاقوت کبود سنگی نسبتا محکم و بادوام است و این ویژگی آن باعث شده این سنگ یک گزینه ی مطلوب برای استفاده های روزمره باشد. به‌طور کلی، دومین سنگ سخت بعد از الماس است که در طبیعت یافت میشود. و درجه سختی آن ۹ و ساختار کریستالی سه گوش دارد.
به طوری که فقط الماس توان بریدن یاقوت کبود را دارد.. این سنگ در باور عامیانه مردم، نماد صلح و صفا است و به عنوان یکی از سنگ‌های مورد علاقه برای زیورآلات و جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشهورترین آن در همدان و آفریقا یافت میشود و تشخیص سنگ اصل کار بسیار سختی است.
کاربردهای یاقوت کبود
- در جواهرسازی، یاقوت کبود همانند یاقوت سرخ به عنوان یک سنگ قیمتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- در طب سنتی، یاقوت کبود به عنوان یک سنگ دارویی برای افزایش هوش و تمرکز استفاده میشود
زمرد ( گارنت سبز یا emerald )
سنگ زمرد، نوعی سنگ بریل است که اولین بار در از معادن کشور مصر استخراج شد. زمرد به نگینی سبزرنگ معروف است که طیف رنگی آن از سبز تا سبز مایل به آبی هم میباشد. رنگ زمرد بستگی به مقدار وانادیوم و کروم موجود در آن داشته و عنصر اصلی آن، منیزیم است.
زمردی که سبز پررنگ، شفاف و بدون ناخالصی باشد، نشان دهنده این است که دارای ایولوین بیشتری است که همین میزان بیشتر ایولوین باعث میشود که زمرد بسیار شبیه به سنگ الماس شود. این نوع زمرد، بسیار نادر است و درجه سختی آن 8 میباشد به همین علت از قیمت بالاتری نسبت به بقیه انواع زمرد دارد.
همانطور که میدانید در باورهای عامیانه مردم رنگ سبز نماد معنویت و طبیعت است . و انگشتر با سنگ زمرد به خاطر داشتن رنگ سبز جداب وزیبایی که دارد طرفدران بسیاری دارد.
ویژگی زمرد
سختی:
مقیاس سختی زمرد بین سنگ های کوارتزی و الماس است . بین 7.5 تا 8 میباشد.
رنگ:
طیف رنگ از سبز تا سبز آبی میباشد البته رنگ اصلی زمرد، سبز برگی است. و این رنگ به خاطر وجود بسیار کم عناصر کروم یا وانادیوم در این سنگ میباشد.
ثبات رنگ:
ثبات رنگی زمرد در برابر حرارت تا 700 درجه سانتی‌گراد بیشتر از کانی های کوارتزی دیگر است.
انواع زمرد
زمرد زامبیا
کریستال های زمردهای این منطقه به دلیل اینکه دیرتر هنک میشوند و کمتر در برابر نور هستند بصورت خش دار هستند و همین باعث شده قیمت این زمرد ها از سایر مناطق کمتر باشد .
زمرد کلمبیا
زمرد های ین منطقه برخلاف زمردهای استخراج شده از زامبیا قیمت بالایی دارند . زمردهای کوچک با درصد خلوص رنگی بالایی هستند که از کوهستان های کشور کلمبیا در قاره آفریقا استخراج میشود . زمرد های این کشور اغلب توسط شرکت های اروپایی استخراج میشود و در اروپا تراش خورده و به سایر نقاط جهان صادر میشود .
زمرد بایرون
زمردهای مصنوعی Biron از نظر رنگ از سبز تا سبز مایل به آبی متفاوت است. این زمرد ها با وجود اینکه صددرصد طبیعی نیستند اما ماده اولیه آن ها یکی بوده و طرفدارن خاص خود را دارند.
زمرد سیبری
همانطور که ختما اطلاع دارید سیبری منطقه ای بسیار سرد میباشد. و همچنین همانطور که می دانید سنگ ها ابتدا به صورت داغ هستند وهرچه سریع تر سرد شوند کریستال‌های شفافی تشکیل می‌دهند. زمرد های این منطقه به دلیل آب و هوای سردی که دارد به بسیار شفاف هستند و گاهی رنگ آن ها به سبز‌آبی هم نزدیک میشود.
زمرد پنجشیر
پنجشیر نام دره ای در افغانستان است. که معادن زمرد این ناحیه، زغال سنگی میباشد. در این منطقه، زمردِ های خالص بیشتر یافت میشود. در بازار جهانی، جزء سنگ های قیمتی بشمار می‌رود به طوری که بعد از الماس رتبه دوم را به خود اختصاص داده است
زمرد سرخ
این زمرد که از نادر ترین زمردهای جهان میباشد و در حال حاضر فقط در پنج منطقه که در مکزیک و شمال روسیه و نوب سیاتل در آمریکا می باشد شناسایی شده است و این مناطق در و بقیه مناطق آن تقریباً محرمانه است. قیمت این زمرد در صورتی که خلوص رنگیِ بالایی داشته باشد ، از الماس هم بیشتر میشود.
جالب است بدانید که زمرد در ایران در معادن رفسنجان یافت و استخراج میشود؛ که با اینکه ارزش آن نیمه قیمتی است. خریداران زیادی داشته و به به اروپا نیز صادر میشود.
نحوه تشخیص زمرد اصل از تقلبی
زمردهای اصل اغلب به رنگ زرد هستند و قیمت بسیار بالایی دارند اما توجه داشته باشید همه سنگ های سبز رنگ موجود در بازار زمرد نیستند.
زمردهای تقلبی اغلب از نمونه‌های واقعی سبک تر هستند و ته رنگ زردی نیز دارند. گوشه‌های زمردهای تقلبی نسبت به زمردهای طبیعی نرم تر و دارای تیزی کمی می باشد. این سنگ‌ها فاقد محتویات و ناخالصی می‌باشند.
کاربرد سنگ زمرد در جواهرات
زمردهای سبز رنگ با اینکه ناسرگی زیادی دارند، پس از برش ، شفافیت آن نمایان می شود و برای انواع جواهرات ، سنگ های فوق العاده ای می باشند. این نوع از سنگ برای انواع انگشتر و آویز بسیار مطلوب می باشند و هم چنین به دلیل نوع برش آن ها، نور را از خود عبور می دهند و بر جذابیت این نوع از سنگ جواهر افزوده می شود.
نظرات کاربران (0)